در دوران پیشاتاریخ از بطری شیر برای تغذیه نوزادان استفاده می شد - مجله جغتای

در عصر سنگ، مردم چطور از بچه ها خود نگهداری می کردند؟ به نظر می رسد که والدین پیش از تاریخ احتمالاً تفاوت چندانی با پدر و مادرهای امروزی نداشتند. تعدادی ظروف گِلی در آلمان کشف شده که گفته می گردد شاید از آن ها برای تغذیه نوزاد با مکمل شیر مادر و از شیرگرفتن بچه ها در بیش از 5000 سال قبل استفاده می شده است. این موضوع در عصر برنز و آهن در اروپا رواج بیشتری می گیرد و تصور می گردد که بعضی از نمونه های اولیه بطری شیر بچه باشند. با خبرنگاران همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در اختیارتان قرار دهیم.

تجزیه وتحلیل اسکلت های کودک این دوره نشان می دهد که غذاهای تکمیلی از حدود 6 ماهگی به نوزادان داده می شد و تا سن دو تا سه سالگی آن ها را به طور کامل از شیر می گرفتند. این بطری ها اغلب در حفاری سکونتگاه های باستانی یافت شده و در اشکال مختلفی ساخته شده اند، هرچند که همگی بسیار کوچک هستند و لوله ای برای خروج یا مکیدن شیر دارند.

بعضی از این ظروف به شکل حیوانات اسطوره ای بسیار بامزه با دست و پا هستند که شاید والدین برای سرگرم کردن بچه ها شان ساخته بودند. باستان شناسان گفته اند که از ظروف کشف شده برای تغذیه نوزادان استفاده می شده، اما محتمل است که این ظروف برای غذا دادن به افراد بیمار یا سالخورده نیز کارایی داشته است. تا به امروز هیچ کس از کاربرد اصلی این ظروف یا اینکه حاوی چه نوع ماده غذایی بوده اند، اطلاعی نداشت.

باستان شناسان در پژوهش خود تصمیم به آنالیز این اشیاء با استفاده از تکنیک موسوم به تحلیل پسماندهای ارگانیک گرفتند. آن ها سه ظرف را از قبرهای بچه ها اروپایی پیدا کردند که دو مورد از آن ها سالم بود. در حالت عادی، آن ها ظروف گِلی شکسته را پودر می نمایند، اما نمی توانستند همین کار را برای این ظروف ارزشمند و بسیار کوچک انجام دهند.

در عوض، تعدادی سوراخ بسیار ظریف در این اشیاء ایجاد کردند تا از این طریق پودر سرامیک کافی در اختیار داشته باشند؛ در ادامه از تکنیکی شیمیایی استفاده کردند تا مولکول های موسوم به لیپید را از آن استخراج نمایند. لیپیدها در چربی ها، روغن ها و موم های موجود در دنیای طبیعی وجود دارند و به طور معمول هنگام پخت وپز یا مثل مورد این پژوهش موقع گرم کردن شیر، جذب مواد ظروف پیش از تاریخ شده اند. خوشبختانه این لیپیدها اغلب برای هزاران سال باقی می مانند.

دانشمندان اغلب از این روش برای معین نوع غذایی که مردم در ظروف باستانی خود می پختند، استفاده می نمایند. به نظر می رسد که مردم آن دوران بسیاری از مواد غذایی ای را که امروز ما مصرف می کنیم، می خوردند از جمله انواع مختلف گوشت، محصولات لبنی، ماهی، سبزیجات و عسل. نتایج پژوهش دانشمندان نشان داد که این سه ظرف کشف شده شامل بقایای شیر حیوانات است که می تواند برای گاو، گوسفند یا بز باشد.

وجود این ظروف در قبر بچه ها حاکی از آن است که والدین هنگام از شیرگرفتن بچه ها، از شیر حیوانات به عنوان مکمل غذایی استفاده می کردند. این موضوع از آن جهت جالب است که شیر حیوانات زمانی مورد استفاده انسان ها نهاده شد که آن ها سبک زندگی خود را تغییر دادند و زندگی در جوامع کشاورزی را انتخاب کردند. درست در همان زمان بود که مردم برای اولین بار به اهلی کردن گاو، گوسفند، بز و خوک پرداختند. این موضوع در نهایت منجر به گذار جمعیتی عصر نوسنگی شد، زمانی که استفاده گسترده از شیر حیوانات در بعضی از نقاط دنیا به منظور تغذیه نوزادان یا به عنوان یک ماده غذایی مکمل موقع از شیرگرفتن آن ها، منجر به بهبود تغذیه و افزایش نرخ زادوولد شد. به این ترتیب، نه تنها جمعیت بشر به اندازه قابل توجهی رشد کرد، بلکه ابعاد منطقه ها مسکونی نیز بزرگ شد و پایان به شهرها و شهرستان هایی که امروزه می شناسیم، تبدیل شدند.

با در اختیارداشتن این بطری های باستانی، ما به یکی از اولین نسل های بچه های وصل می شویم که در گذار جمعیتی از گروه های شکارچی به جوامع کشاورزی، بزرگ شده اند. نتایج پژوهش دانشمندان، درک بیشتری از زندگی مادران و نوزادان در گذشته و نحوه برخورد خانواده های ماقبل تاریخ در رابطه با شیردهی و تغذیه نوزادان ارائه می نماید، آن هم در دورانی که می توانست برای زندگی نوزادان بسیار خطرناک باشد. در آن روزگار، مرگ ومیر بچه ها بسیار بالا بود، هیچ آنتی بیوتیکی هم وجود نداشت و تغذیه بچه ها با شیر حیوانات با خطرات خاص خود همراه بود. با اینکه شیر حیوانات می توانست منبع غذایی ارزشمندی برای آن ها باشد، اما امروزه می دانیم که شیر غیرپاستوریزه حاوی خطر آلودگی باکتریایی است و می تواند بیماری حیوانات را به انسان منتقل کند.

هم یونانی های باستان و هم رومی ها از ظروف بسیار مشابهی استفاده می کردند و تعداد معدودی نیز در یک مکان ماقبل تاریخ در سودان پیدا شده است. اطلاع از اینکه چطور این نسل از بچه ها در سایر نقاط دنیا، تغذیه و بزرگ شده اند، در نوع خود جالب به نظر می رسد و شاید مایه آرامش خاطر باشد وقتی بفهمیم که با وجود فاصله زمانی بسیار زیاد مردم آن روزگار، آن ها نیز مشابه والدین امروزی، بچه ها خود را دوست داشته و مواظب شان بوده اند.