غارهای ال کاستیلو، نقاشی هایی به وسیله انسان ها یا نئاندرتال ها؟ - مجله جغتای

هنرنمایی عجیب و مرموز بر دیواره های غارهای ال کاستیلو در اسپانیا و آنالیز رادیواکتیو ته نشین های کلسیم به همراه زمان سنجی رادیومتری، این موضوع را نشان می دهد که احتمال زیادی وجود دارد که غیر از انسان ها، خلاقیت هنری در نئاندرتال نیز وجود داشته است. به هر حال هنر از ابتدا ابزاری برای به تصویر کشیدن احساسات در انسان ها یا شاید در گونه های دیگر او نیز بوده است.

نئاندرتال (Neanderthals) نوعی از سرده انسان است که در اروپا و بخش هایی از آسیای مرکزی، غرب آسیا و شمال چین (آلتای) ساکن بودند. اولین آثار از نئاندرتال های اولیه تقریبا به 130.000 تا 230.000 سال پیش در اروپا برمی شود. 130 هزار سال پیش، معینه های کامل نئاندرتال ها ظاهر شدند و نئاندرتال ها از پنجاه هزار سال قبل، دیگر در قسمت های آسیایی دیده نشدند، البته نسل آن ها در اروپا تقریبا 40 هزار سال پیش منقرض شد. با توجه به این نکته که انسان امروزی حدود 5 هزار سال قبل از انقراض نئاندرتال ها وارد اروپا شد، احتمال این قضیه نیز وجود دارد که این دو نوع انسانی تماس هایی با هم داشته اند.

خودتان را در دوران پارینه سنگی یا همان پالئولیتیک (Paleolithic) تصور کنید. قطعا زندگی در آن موقع سخت بوده است. احتمالا در پناهگاه هایی موقت زندگی می کردید، یا با گله حیوانات مهاجرت می کردید یا اینکه در زیست گا ه های ثابت تری در فضای باز کمپ می زدید. به هر روشی که زندگی می کردید احتمالا در نهایت به یک غار تاریک و سرد راه پیدا می کردید و با چیزی شگفت انگیز و جادویی روبرو می شدید.

دیوارهای غارها با نقاشی هایی از گله هایی از گاوهای وحشی با نشانه هایی از کف دست معین شده اند.

این احتمال وجود دارد که این صحنه بارها و بارها در غارهای سراسر اروپا تکرار شده باشد. جالب تر آن است که زمان سنجی رادیومتری (radiometric dating) نشان می دهد که شاید خالق اصلی این تصاویر انسان ها نیستند.

هیجان نمایی انتزاعی پالئولیتیک

این غار در ساحل شمالی اسپانیا به نام ال کاستیلو (El Castillo) شناخته شده است و یکی از 11 منطقه زیرزمینی قدیمی شبیه یکدیگر است. یک سری شابلون های خشن کف دست در این صحنه ها به چشم می خورد که در بین نقاشی های رنگی گله های حیوانات دیده می شوند.

ترسناک ترین آن، دیواری از دایره های قرمز رنگ است که دارای یک الگوی هندسی عجیب است که به نظر می رسد قصد رساندن مفهوم مرموزی را دارد. مفهومی که هیچ وقت هدف واقعی و معنای اصلی آن را نخواهیم دانست. اما تاریخ ثبت این قارهای نقاشی شده، مدارکی را مبتنی بر اینکه خلاقیت شاید صرفا مختص انسان نباشد، به ما نشان می دهد.

برای تخمین قدمت این هنر، محققان پوسیدگی رادیواکتیو ته نشین های کلسیم را که در طی زمان شکل گرفتند، آنالیز کردند. در ال کاستیلو این ته نشین ها به مدت 40,800 سال قدمت دارند.

بعلاوه این سوال پیش می آید که آیا این نقاشی ها به دست انسان ها یا نئاندرتال ها کشیده شدند؟ گرچه اولین انسان های خردمند حدود 40,000سال پیش در اسپانیا دیده شدند، اما ته نشین های کلسیم که برای معین کردن زمان بندی نقاشی ها استفاده شدند، عمر حداقلی این آثار نقاشی را نشان می دهند و این اثر هنری می تواند خیلی قبل تر از ته نشین شدن کلسیم ها خلق شده باشد.

به بیان دیگر این احتمال وجود دارد که اولین انسان هایی که وارد اسپانیا شدند، با سرزمینی پر از موزه های هنر باستانی روبرو شده باشند.

نقاشی های موجود در یک غار، احتیاجمند چربی برای رنگ کردن است

بیایید تظاهر کنیم که ما همان نخستینیان پالئولیتیکها (Paleolithic hominids) هستیم که این آثار را خلق نموده اند. برای رنگ کردن ابتدا باید ابزاری برای رنگ آمیزی خلق کنیم و برای به وجود آوردن اولین رنگدانه ها باید چربی حیوان را با کمی زغال آتش یا خاک رس سرخ مخلوط کنیم، که قطعا با گذشت زمانی طولانی پس از پیدایش اولین انسان ها، آن ها قادر به ابداع رنگ و نقاشی کردن شدند. گرچه اولین انسان ها 40,000 سال پیش در اسپانیا دیده شدند و این نقاشی ها قدمتی بیشتر از 40,800 سال دارند، به نظر می رسد که فرآیند پیدایش انسان ها و اختراع رنگ به وسیله آن ها بیشتر زمان برده است و قدمت این آثار بیشتر از قدمت اختراع رنگ و یافتن توانایی نقاشی کردن در انسان ها بوده است.

با توجه به اینکه این آثار در منطقه ها زیرزمینی نقاشی شده اند، به نظر می رسد که احترام زیادی برای این توانایی به نظر جادویی قایل می شدند واین صحنه ها را روی دیوار ترسیم می کردند. به همین دلیل به منظور حفظ قداست این صحنه ها، آن ها را در مکان هایی در عمق زمین و در بین غارها ثبت می کردند. شاید هم هدف شان از ترسیم این اثرهای هنری، قداست بخشیدن به آن مکان ها است. برخی می گویند که انتخاب مکان هایی دور با دسترسی سخت جهت خلق این آثار، دال بر ویژه بودن آن ها است که تنها در موقعیت های خاص چون تشریفات مذهبی مهم به آنجا می رفتند.

از طرف دیگر شاید این نقاشی ها که در مکان هایی با دسترسی سخت وجود دارند، آثار به جای مانده از نقاشی های زیاد دیگری در جاهای مختلف است و در واقع دلیل باقی ماندن شان، موقعیت مکانی آن ها است.

به هر حال تصمیم گیری با خودتان است. واضح است که احتیاج به خلق برای طبیعت انسان ضروری و اساسی است. قبل از آن که اجداد ما نقاشی را خلق نمایند، آن ها خودشان را با خلق مهره هایی با استفاده از استخوان ها ابراز می کردند.

قبل از آن چطور؟ کسی چه می داند. شاید آواز می خواندند. یا اینکه اشکالی در گل ها می کشیدند.

نکته مهم این است که هنر قسمت مهمی از هستی انسان است که اجداد ما وادار به خلق آن شدند.

زمانی که بدون فکر، هنگام صحبت کردن با تلفن تصاویری را می کشیم، در واقع سنتی را تجدید می کنیم که به 40,000 سال پیش برمی شود.