رادن کارتر؛ سازه عجیب جیمز تورل - مجله جغتای

اگر فکر نموده اید خانه ساختن بر فراز آتشفشانی خاموش کار جالبی است، پس نظرتان درباره خانه ساختن در درون کوه آتشفشان چیست؟ این همان کاری است که جیمز تورل در رادن کراتر در استان آریزونا در چهل سال گذشته مشغول آن بوده است.

رادن کراتر یک مخروط آتشفشانی خاموش است که در صحرای آتشفشانی سان فرانسیسکو، در نزدیکی صحرای آریزونا و گرند کانیون، واقع شده است. پهنای مخروط 3/2 کیلومتر است، با 600 پا بلندی و تقریبا 400000 سال قدمت دارد. جیمز ترول، هنرمند اهل­­­ لس آنجلس، آتشفشان و بیابان های اطرافش را در سال 1979 خرید تا آن را بدل به اثر هنری بزرگی در دل طبیعت بکند. یکی از چیزهایی که این هنرمند برای اثرش مدنظر داشت، ایجاد یک چشمی بزرگ در درگاه آتشفشان بود تا مهمانانش بتوانند از نور آسمان، خورشید و پدیده های آسمان لذت ببرند.

ترول در میان هنرمندان به خاطر شیوه خاصی که نور و فضا را به هم می آمیزد شهره است. پروژه رادن کراتر جاه طلبانه ترین پروژه اوست و بعلاوه طولانی ترین شان. او از 1972 کار روی این پروژه را آغاز نموده است. همان گونه که تورل در وب سایتش اشاره نموده، به شدت تحت تاثیر سازه های کهن مانند معبد بارابودور، معبد آنگکور وات، پاگان، ماچوپیچو، اهرام مصر و مایاها، تپه ی هرودیوم، منطقه اولد ساروم، بنای تاریخی نیوگرانج و ماییشو بوده است. او می گوید:

این مکان ها و سازه ها به طور قطع بر شیوه ی اندشیدن من تاثیر گذارده اند. این افکار در رادن کراتر در کنار یکدیگر قرار می گیرند.

در ابتدای امر، تورل انتظار داشت پروژه اش بیشتر از دو یا سه سال طول نکشد. اما به خاطر مسائل مالی زمان سرانجام پروژه چندین و چند بار به تعویق افتاد و در ساخت وساز آن چندین بار خلل ایجاد شد. اکنون، پس از 35 سال، او تنها یک سوم آنچه را در سر داشت به سرانجام رسانده است. عموم مردم اجازه بازدید از پروژه تورل را ندارند، اما او گاه دوستان و آشنایان را به آنجا دعوت می نماید. تعداد بسیار کمی داخل این بنا را دیده اند.

ارین رایت، مدیر بخش ابتکار هنری در موزه هنر لس آنجلس (LACMA)، که فیلمی کوتاه درباره رادن کراتر ساخته از بازدیدش از این مکان سخن می گوید:

در آنجا مکانی هست به نام تالار خورشید و ماه که برای مشاهده رویدادهای آسمانی از آن استفاده می گردد؛ می توان تصاویری از ماه و خورشید را در بر سطح سنگ چخماقی بزرگ به نام تصویر سنگ مشاهده کرد. پس از این سنگ، تونلی به طول تقریبی 900 فوت وجود دارد که به یک دروازه ختم می گردد، دروازه ای به آسمان. این تونل 900 فوتی همانند تلسکوپی بازتابی و بزرگ کار می نماید و در میانه آن لنزی بزرگ برای متمرکز کردن نور کار گذاشته شده است.

بعضی مکان ها در رادن کارتر فضاهایی وابسته به رویدادهای آسمان هستند؛ جاهایی که در آن می توان طلوع خورشید و گرگ و میش هوا را دید. هنگامی که از درون کارتر به آسمان نگاه می کنید درمی یابید که رنگ آن بسیار پر طراوت و همیشه در حال تغییر است. این به خاطر نحوه طراحی این فضا است. اگر بیرون از این مکان باشید، رنگ آسمان بسیار با آنچه در اینجا می بینید فرق دارد. تورل دیدار نمایندگانش را وامی دارد که بنشینند و آغاز طلوع تا تاریکی شب را از ابتدا تا خاتمه دیدن نمایند.

در مرکز سازه کارتر محلی واقع شده است که به آن کارتر پلازا می گویند؛ همان گونه که در بخش سرانجامی فیلم من از این مکان می توان دید. کارتر پلازا چهار ستون مستطیلی است که حول چشمی کارتر را گرفته اند. این ها برای این ساخته شده اند که مردم بتوانند روی آن ها نشسته یا دراز بکشند و آسمان و پدیده ای را دیدن نمایند که طاق سماوی نام دارد. در این پدیده بیننده می تواند طاق آسمان را ببیند. با از سرگذراندن این تجربه، ترول بینایی و تصور شما را به هم می ریزد، زیرا در این تجربه آسمان نه چون سطحی صاف، بلکه یک گنبد در نظر می آید.