طنز را از اصطلاحات روزمره کوچه و بازاری دور کنیم - مجله جغتای

وی با بیان اینکه این کتاب را 7 سال پیش به ناشر تحویل داده، اضافه کرد: برخلاف کتاب های دیگر من که معمولا سریع منتشر می َشود، این کتاب به دلیلی تغییر مدیریت ها در انتشارات سروش دیرتر منتشر شد.

هتل از بچگی برایم جذاب بود

این نویسنده و منتقد ادبی درباره اینکه چرا فضای هتل را به عنوان فضای اصلی این داستان ها انتخاب نموده، گفت: از دوران کودکی هتل برای من خیلی جذاب بود و هنوز هم اقامت در هتل و زندگی در هتل برایم جذاب است. در هتل یک جور دیگر کنار هم قرار می گیریم که جزئیاتش خیلی برای من جذاب است، صرف صبحانه، نحوه تحویل دادن کلید و ... از سویی نظم و پاکیزه ای که در هتل وجود دارد تقریبا شبیه همان نظمی است که در خانه است ولی آنجا طور دیگری است و کشفی در آن هست، گویی هتل نمادی از زندگی جمعی ماست و ما همه موظفیم دائم همه چیزی را تمیز و سالم، رو به راه و مرتب نگه داریم. این مساله خیلی برایم جالب بود و دوست داشتم روی موضوع هتل کار کنم و فرصتی دست داد تا در این مجموعه به آن بپردازم.

بعید می دانم بتوانم این مجموعه داستان ها را ادامه دهم

شفیعی درباره ادامه این مجموعه نیز شرح داد: با توجه به وقفه ای که در چاپ این کتاب ها ایجاد شد و درگیر پروژه های دیگری شدم، بعید می دانم که بتوانم این مجموعه داستان ها را ادامه دهم. البته داستان ها در هر جلد مستقل اند و هر داستانی در همان جلد تمام می شود و بار اصلی داستان روی موقعیت هایی است که در یک هتل وجود دارد.

خالق ماجراهای آقای خرمالو دلیل اینکه به طنزنویسی برای بچه ها و نوجوانان روی آورده را به دوران کودکی اش معطوف کرد و گفت: زمانی که به مدرسه می رفتم، پیرمردی جلو در مدرسه ما بساط می کرد که کتابفروش بود و کتاب های نو و دست دوم می فروخت. وقتی یک روز نبود انگار مدرسه نبود و احساس می کردم از پرتگاهی پایین افتادم. به هرحال این کتابفروش تعدادی کتاب درباره افسانه های ملل مختلف داشت که در برخی از آن ها طنز پنهانی وجود داشت. این کتاب ها را که خواندم بسیار به طنز علاقه مند شدم.

این نویسنده اضافه کرد: بزرگتر که شدم آثاری از نویسندگان دیگر داخلی و خارجی خواندم. همچنین دفتری داشتم که در آن هر کاریکاتور یا نوشته طنزی که رنگ و لعاب خوبی داشت را در مطبوعات، مجلات و روزنامه ها پیدا می کردم، قیچی می کردم و در دفترم می چسباندم. یا اگر مطلب طنزی را در کتاب ها می خواندم، برداشتم را در آن دفترم می نوشتم و اطرافش را نقاشی می کشیدم. الان دیگر این دفتر را ندارم اما انرژی آن هنوز در ذهنم هست. بنابراین سرچشمه علاقه ام به طنز برمی شود به دوران کودکی و نوجوانی و بعد هم روزنامه دیواری مدرسه که کاملا طنز بود و بعد هم نوشتن مطالب طنز در مطبوعات و بعد هم کتاب. البته من مطالب جدی هم دارم ولی آن قدر که ناشران دوست داشتند در زمینه طنز با آن ها کار کنم فرصت زیادی برای نوشتن مطالب دیگر نداشتم مگر به تفاریق و گاه به گاه.

تنوع کتاب برای بچه ها در کشور ما کم است

شفیعی درباره ضرورت پرداختن به طنز در ادبیات کودک و نوجوان گفت: به لحاظ حرفه ای این مساله ضرورت دارد، زیرا تنوع کتاب برای بچه ها در کشور ما خیلی پایین است و بسیاری از گونه ها و قالب ها در نشر ما هنوز پا نگرفته و شناسایی نشده اند. همانطور که می بینیم در جشنواره ها فقط به شعر و قصه توجه می شود. اغلب سردبیران مجلات کودک و نوجوان هم یا نویسنده اند یا شاعر. مطالب مجلات هم یا شعر است یا قصه یا زیرمجموعه ای از این دو.

طنز را از اصطلاحات روزمره کوچه و بازاری دور کنیم

خالق قصه های من و بچه هام اضافه کرد: ما فکر می کنم حتما باید به زبان شعر یا قصه با بچه ها حرف بزنیم و این غلط است. آیا تا به حال دیده اید مثلا یک کتاب درباره آموزش بافتنی به بچه ها در جشنواره ای معرفی شود و بگویند این کتاب خوبی است و بافندگی را به بچه ها آموزش می دهد. براین اساس زمینه ها و گونه ها کاملا متفاوت است. در طنز هم جهانی کارهایی که می شود انجام داد خیلی متنوع است و به نظر من طنز نویسانی هم داریم که خوب کار می نمایند و به کارهایشان علاقه دارم. معمولا کارهای دیگران بیشتر از کار خودم به من لذت می دهد و همواره در خواندن آن ها کشف هایی برایم وجود دارد. بهتر است طنز را دید استفاده از اصطلاحات روزمره کوچه و بازار و موقعیت های زودگذر یکبار مصرف دور کنیم.

شفیعی با تاکید براینکه طنز از متن جداشدنی نیست، اضافه کرد: اینکه فکر کینم یک ادبیات طنز داریم و یک ادبیات غیرطنز، تقسیم بندی سطحی و اشتباهی است. ما تقریبا ادبیات خوب بدون طنز نداریم. مثال خیلی خوبش حافظ است که پر از طنز است. در ادبیات همواره رگه های طنز به بیان یاری می نماید. حتی در کتاب های مقدس هم رگه های طنز می بینیم. طنز برای بیان یک احتیاج است. حتی در تراژدی های مشهور جهان وقفه های کمیک دیده می شود. اگر با این نگاه به مساله بنگریم، می بینیم که طنز یک امر فراگیر است و سبب برقراری ارتباط بین انسان ها می شود.

شهرام شفیعی، نویسنده، طنزپرداز، ژورنالیست و مدرس ادبیات داستانی در سال 1349 در تهران به دنیا آمد. او از سال 1366 انتشار آثارش را در مطبوعات رسمی و از 1367 به صورت کتاب شروع کرد. تا به امروز بیش از 200 عنوان کتاب از او منتشر شده است که می توان به خانواده آب نبات ها (هجده کتاب)، جزیرۀ بی تربیت ها (پنج کتاب)، قصه های غرب وحشی (پنج کتاب)، قصه های من و بچه هام (ده کتاب)، بگو ما هم بخندیم (نه کتاب)، بوی جوراب را قرض نده (پنج کتاب)، ماجراهای آقای خرمالو (پنج کتاب) و... اشاره نمود.

انتشارات سروش، دو جلد نخست از مجموعه هتل کله پوک ها را با تصویرگری مونا فرهادفر با شمارگان هزار نسخه و قیمت 24 هزار تومان برای هر جلد منتشر نموده است.