عدم تحمل لاکتوز چیست؟ مصرف این مواد غذایی ممنوع!
به گزارش مجله جغتای، عدم تحمل لاکتوز چیست؟ اگر بخواهیم ساده بگوییم، یعنی با خوردن فرآورده های لبنی دلتان حسابی درد می گیرد، نفخ می نماید و خلاصه پشیمان می شوید و حتی از بهشت چشم می پوشید! به قول خیام گویند بهشت و حور و کوثر باشد، جوی می و شیر و شهد و شکر باشد که شما نمی توانید از قسمت جوی شیر بهره ببرید!
در ادامه، علائم ابتلا به عدم تحمل لاکتوز و بعلاوه نشانه های این بیماری در بچه ها آنالیز می گردد. سپس انواع غذاهایی که دارای لاکتوز هستند معرفی می شوند تا حواستان به مصرف آن ها باشد؛ بعلاوه جایگزین هایی برای این مواد غذایی پیشنهاد می گردد.
لاکتوز چیست؟
حتما حس نموده اید که شیرها به صورت طبیعی کمی طعم شیرین دارند. لاکتوز نوعی قند طبیعی موجود در شیر و مواد لبنی تهیه شده از شیر مثل ماست و بستنی است. لاکتوز چگونه متولد می گردد؟ از پیوستن دو نوع قند طبیعی دیگر یعنی گلوکز و گالاکتوز.
لاکتوز به همین راحتی ها هضم نمی گردد و اول از همه بدن از طریق آنزیمی به نام لاکتاز آن را به دو جزء سازنده اش یعنی گلوکز و گالاکتوز تجزیه می نماید. حالا اگر این اتفاق نیفتد و بدن نتواند لاکتوز را تجزیه کند، چه اتفاقی می افتد؟ اصلا عدم تحمل لاکتوز چیست؟
عدم تحمل لاکتوز چیست؟
روده برخی از آدم ها حال وحوصله ندارد و آنزیم لاکتاز را تشرح نمی نماید. در این مواقع، جذب لاکتوز به درستی صورت نمی گیرد و لاکتوز در دستگاه گوارش باقی می ماند و باکتری ها آن را تخمیر می نمایند. این تخمیر باعث فراوری گازهای مختلف می گردد، معده درد می گیرید و شکمتان نفخ می نماید. اما علت عدم تحمل لاکتوز چیست و چه افرادی نمی توانند لاکتاز ترشح نمایند؟ در ادمه شایع ترین دلایل آنالیز خواهد شد.
- مسائل ارثی: برخی وقت ها این موضوع دست شما نیست و به صورت خانوادگی به عدم تحمل لاکتوز مبتلا می شوید. البته علائم نارسایی لاکتوز معمولا در نوجوانان و در سن بلوغ آشکار می گردد.
- بیماری روده کوچک: ممکن است بعد از یک عمل جراحی یا عفونت، روده کوچک نتواند لاکتاز فراوری کند و لاکتوز لبنیات را به درستی جذب کند. در این موارد شاهد نفخ و دل درد خواهید بود.
- تولد زودرس: برخی از نوزادانی که پیش از موعد معین به جهان می آیند، ممکن است نتوانند شیر را به درستی هضم نمایند. این مشکل معمولا موقتی ست و بعد از مدتی حل خواهد شد.
- مشکل مادرزادی: در برخی از موارد بسیار نادر، کودک به صورت مادرزادی با ناتوانی در جذب لاکتوز به جهان می آید.
تفاوت عدم تحمل لاکتوز با آلرژی به لبنیات
آلرژی های غذایی معمولا زمانی اتفاق می افتند که سیستم ایمنی بدن به نوع خاصی از غذا واکنش نشان دهد. آلرژی ها معمولا با خارش و خس خس همراه اند. مهم ترین تفاوت آلرژی و عدم تحمل لاکتوز چیست؟ افرادی که به لبنیات آلرژی دارند به محض خوردن لبنیات و فرآورده های شیر، حتی به میزان خیلی اندک، دچار آلرژی می شوند و حساسیت نشان می دهند؛ اما عدم تحمل لاکتوز آن قدرها هم حاد نیست و این افراد اکثراً می توانند میزان کمی از لبنیات را مصرف نمایند.
علائم عدم تحمل لاکتوز چیست؟
یادتان باشد که علائم عدم تحمل لاکتوز ممکن است در هر فردی فرق داشته باشد و نمی توان برای همه یک نسخه واحد پیچید. این علائم اغلب 30 دقیقه تا 2 ساعت بعد از خوردن لبنیات بروز می نماید. شدت این علائم، به میزان مصرف لبنیات بستگی دارد. اما کلی ترین علائم از این قرار است:
- گرفتگی و درد شکم
- حالت تهوع
- نفخ
- گاز معده
- اسهال
علائم عدم تحمل لاکتوز در نوزادان
می دانید که وقتی نام نوزادان و بچه ها به میان می آید، قضیه کمی پیچیده و متفاوت می گردد. عدم تحمل لاکتوز در نوزادان هم از این قضیه مستثنی نیست. البته این مشکل به ندرت در بچه ها زیر یک سال رخ می دهد؛ اما به صورت کلی می توان علائم را این گونه بیان نمود:
- اسهال
- دل پیچه
- نفخ
- گاز معده
اما بچه ها زبان ندارند که بگویند ما دل پیچه و نفخ داریم؛ پس باید چشم هایمان را تیز کنیم تا زبان بدن آن ها را بهتر درک کنیم. برای مثال نوزادان هنگام دل درد مشت هایشان را گره می نمایند، کمرشان را قوس دار می نمایند (انگار که می خواهند بلند شوند)، با پا به هوا لگد می زنند و هنگام خروج گاز معده گریه می نمایند.
درمان عدم تحمل لاکتوز در طب سنتی
راه حل خانگی و سنتی درمان عدم تحمل لاکتوز چیست؟ اگر بخواهیم به سبک مادربزرگمان پیش برویم، باید بگوییم هر وقت معده درد داشتی کمی چایی نبات بخور؛ اما قضیه به همین سادگی ها نیست و باید بدانید میزان عدم تحمل لاکتوزتان در چه حد است. اگر خیلی حساس نیستید، می توانید شیر را با دارچین یا زنجبیل ترکیب کنید.
سعی کنید شیر را در صبح ها مصرف نکنید؛ زیرا علائم شدیدتری را تجربه خواهید کرد. بعلاوه می توانید کمی مسهل در شیر حل کنید و بخورید. یادتان باشد که شیر بیشترین میزان لاکتوز را دارد و ممکن است بتوانید با فرآورده های لبنی دیگر بهتر کنار بیایید.
اما اگر بدنتان هیچ جوره سر سازگاری با لاکتوز ندارد، تکلیف عدم تحمل لاکتوز چیست؟ توصیه می کنیم کارهای زیر را انجام دهید:
- شیرهای بدون لاکتوز را به میزان کمی در طول هفته مصرف کنید.
- همواره قرار نیست که شیر گاو تمام پروتئین مورد احتیاج بدنتان را تامین کند. می توانید از شیرهای دیگری همانند شیر سویا، شیر بادام، شیر نارگیل و شیر برنج هم بهره ببرید.
- برای مصرف قرص لاکتیز، قبل از خوردن فرآورده های لبنی با پزشک مشورت کنید تا کمتر اذیت شوید.
خوراکی های حاوی لاکتوز
حال که می دانید عدم تحمل لاکتوز چیست، باید بدانید از چه خوراکی هایی پرهیز کنید تا نفخ و معده درد به سراغتان نیاید. این خوراکی ها به دو دسته کلی تقسیم می شوند:
محصولات لبنی
برخی از محصولات لبنی، میزان کمی لاکتوز دارند و افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز می توانند آن ها را اندکی مصرف نمایند. برای مثال کره، برخی از ماست ها، کفیر و خامه های غلیظ میزان ناچیزی لاکتوز دارند؛ اما شیر حیوانی برای این افراد سم است و نباید مصرف نمایند. بعلاوه پنیرهای نرم مثل موزارلا و ماسکارپونه، بستنی، خامه ترش و خامه هم زده نباید مصرف شوند.
مواد غذایی آماده
در برخی از غذاهای آماده، میزانی محصولات لبنی وجود دارد. پس حتما پیش از خرید، به مواد تشکیل دهنده این مواد غذایی توجه کنید. برای مثال برخی نان ها و بیسکوییت ها، بسیاری از دسرها، وافل، مافین، پنکیک، قهوه های فوری، برخی از سوسیس ها و سس سالاد دارای لاکتوز هستند.
خوراکی های جایگزین برای افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز
خوراکی های جایگزین برای افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز چیست؟ اگر نمی توانید لاکتوز را هضم کنید، جایگزین های بسیاری وجود دارد که می توانید آن ها را امتحان کنید.
- پنیر و ماست سویا: این نوع ماست ها و پنیرها، به جای شیر گاو از شیر سویا استفاده می نمایند و برای دستگاه گوارش افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز مسئله ای ایجاد نمی نمایند.
- ماست و پنیر نارگیلی: شاید عجیب به نظر برسد؛ اما شیر نارگیل وجود دارد که پروتئین های شیر گاوی و گوسفندی را برایتان فراهم می نماید.
- شیر بادام، ماست و پنیر بادام: شیر بادام این روزها به سادگی در مغازه ها پیدا می گردد و می توانید با آن، انواع پنیر و ماست را تهیه کنید.
- شیر برنج: برای تهیه این شیر، برنج را دو ساعت در آب خیس کنید و بگذارید تا کمی نرم گردد. سپس مواد را داخل مخلوط کن بریزید و با سرعت بالا هم بزنید. کمی نمک و خرما اضافه کنید. سپس مواد را با یک پارچه تمیز نخی، صاف کنید.
- شیر جو دوسر: این نوع شیر را هم می توانید به صورت آماده از مغازه ها بخرید و هم می توانید در خانه با استفاده از جو دوسر و آب و مخلوط کن، آن را تهیه کنید.
- شیر فندق: شیر فندق و شیر هر نوع آجیل دیگری را می توانید به روش همان شیر برنج گفته شده تهیه کنید.
نتیجه گیری
حال می دانید که عدم تحمل لاکتوز چیست و باید از مصرف فرآورده های لبنی به خصوص شیر پرهیز کنید. البته جایگزین هایی برای مواد لبنی حیوانی وجود دارد که به خوبی کلسیم بدن را تامین می نماید. می توانید از راهکارهای طب سنتی برای درمان عدم تحمل لاکتوز بهره ببرید. شما چه جایگزین هایی برای محصولات لبنی پیشنهاد می دهید؟
منبع: اسنپ مارکت